De wereld van branche- en ondernemersorganisaties is volop in beweging. Ondernemers worden niet meer zomaar lid van een vereniging of brancheorganisatie. Steeds vaker zijn zij op zoek naar de toegevoegde waarde van een lidmaatschap. Het wordt voor branche- of ondernemersorganisaties dus belangrijker om aandacht te besteden aan de kwaliteit van de branche.
Het beeld van een branche wordt vaak bepaald door de kwaliteit van de producten/diensten die worden geleverd en hoe het handelen van de ondernemers op de markt is. Bij branche- en verenigingsorganisaties wordt dan ook veel nagedacht over het opstellen van kwaliteitsnormen. Een keurmerk is dan vaak een logische manier voor ondernemers om zich te kunnen onderscheiden.
“Doe maar een keurmerk?!”
Nog te vaak komt het voor dat geroepen wordt “Doe maar een keurmerk”. Zonder grondig vooronderzoek en een goede afweging van alle voor- en nadelen, is een keurmerk gedoemd te mislukken. Zo moet er bijvoorbeeld gekeken worden naar de behoefte aan een keurmerk onder aanbieders en afnemers. Maar ook of de sector wil investeren in een dergelijk keurmerk. Tot slot zal er ook gekeken moeten worden of een keurmerk daadwerkelijk iets toevoegt aan de kwaliteit van de producten of dienstverlening.
Hoe zit het met het draagvlak?
Bij het ontwikkelen van een keurmerk is draagvlak in de sector de belangrijkste eis. Heeft de markt geen behoefte aan een keurmerk, begin er dan niet aan. Afstemming met stakeholders en potentiële klanten is dus van groot belang. Voorbeelden van vragen die hierbij beantwoord moeten worden zijn: Is er een duidelijke behoefte bij de afnemers? En ervaart de aanbiedende ondernemer deze behoefte ook? Zijn ondernemers bereid om in het keurmerk te investeren? Of vindt de overheid regulering van groot belang? Als de antwoorden op deze vragen positief zijn, is een eerste horde genomen. Vervolgens kan er worden nagedacht over de precieze inhoud van de kwaliteitsnormen en hoe het keurmerk gefinancierd gaat worden.
Wetgeving of zelfregulering?
Het kan zijn dat een keurmerk wordt opgezet op aandringen van de overheid. Om te voorkomen dat er wet- en regelgeving wordt opgesteld die niet goed aansluit bij de sector, stelt de branche dan zelf regels op. Deze regels passen vaak beter bij de branche en zullen ook beter aansluiten bij de ervaringen en manier van denken van de ondernemers. Een ondernemer zal eerder geneigd zijn om deze specifieke regels te volgen dan de algemene wetten en regels.
De waarde van een keurmerk
Het uitwerken van de kwaliteitsnormen is het begin. De waarde van een keurmerk wordt pas echt bewezen wanneer er op de juiste manier wordt gecontroleerd of er aan de kwaliteitsnormen wordt voldaan. Wordt dit gecheckt door een onafhankelijke instantie of door de organisatie zelf? Een keuring door een onafhankelijke instantie is het meest betrouwbaar, maar is niet altijd de beste keuze. Soms is een ‘eigen verklaring’ of een beoordeling door een aparte commissie genoeg. In andere situaties is een keuring door een aparte keuringsinstantie wel van belang. Hoe strenger en onafhankelijker de keuring, hoe sterker (maar ook duurder) het keurmerk is. Het vinden van de juiste balans is hierbij belangrijk. Kijk naar de specifieke situatie en welke vorm van keuring hierbij het beste past.
Samenwerken aan een kwalitatieve branche
Een keurmerk kan zorgen voor meer vertrouwen en betere kwaliteit. Het geeft afnemers zekerheid dat ze met een betrouwbare partij te maken hebben en dat producten of diensten aan bepaalde eisen voldoen. Om deze doelen te bereiken is draagvlak vanuit de markt, de inhoud van de kwaliteitsnormen en de methode van toetsing van de diensten of producten essentieel. Branche- en ondernemersorganisaties kunnen hierin een belangrijke bijdrage leveren door gezamenlijk een antwoord te formuleren op de behoefte aan kwaliteit en betrouwbaarheid. Op die manier bieden branche- en ondernemersorganisaties een belangrijke meerwaarde voor hun leden maar ook voor de afnemers van hun leden. Zo wordt er samengewerkt aan een kwalitatieve branche.
