Het evidence beest (als uitdrukking voor het eerst gehoord bij Yvo Smulders, hoogleraar Interne geneeskunde VUMC) doolt door de hulpmiddelenzorg. Ik vind het een draak van een beest. Het is goed dat de discussie over bewijslast en ‘meten is weten’ ook in de hulpmiddelenzorg steeds nadrukkelijker gevoerd wordt. Mede dankzij het recent gepubliceerde rapport van de Raad voor Zorg en Samenleving, zien we discussie oplaaien over welk niveau van onderzoek uitgangspunt is bij vergoeding van (hulpmiddelen)zorg en wat we ermee willen. Tuurlijk is het een belangrijk thema; dit gaat over het verbeteren van behandelingen, beheersen van zorgkosten en omgaan met langere levensverwachting in combinatie met meer complexere zorgvragen.
Alleen, waar is onderzoek voor nodig? Toch voor inzicht over de toepassing en effecten van producten in behandeling? Dat een patient weet welk resultaat hij mag verwachten, en een zorgprofessional kan vertrouwen op hetgeen het product beoogt te doen? Dat het wordt opgenomen in richtlijnen en zo bijdraagt aan effectieve zorg en dat een zorgverzekeraar weet wat in de praktijk ‘te doen gebruikelijk is’? Dat het wordt opgenomen in het contract? En dat het gesprek kan gaan over te verwachten resultaten van behandelingen en op die uitkomsten durven contracteren?
Helaas worden er ook argumenten bij gehaald die enkel gaan over controle, standaardisatie, uitsluiting, verantwoording en kostenbesparing. En daar gaat het mis. Want in de zorg is een goede diagnose, door een deskundig iemand, die een behandelplan maakt en de vrijheid van keuze van behandeling en materialen heeft op basis van de collectief verzamelde expertise (lees bewijs), het meest effectief en dus ook kosteneffectief. Daar gaat het toch om?
Daarnaast verhevigt de discussie zich ook rondom de vraag over het niveau van ‘geldend’ bewijs. Dan gaat de discussie over Evidence Based Medicine, of Practice Based Evidence, over RCT’s als gouden standaard of juist niet. Hoe dwingend is dat. De wetgever biedt de ruimte en verplichting om élke vorm van bewijs, mits verkregen op systematische, zorgvuldige wijze binnen heldere kaders, op waarde te schatten. Elke vorm…kunnen we de verschillende partijen met dit uitgangspunt op een lijn krijgen?
Zolang onduidelijkheid bestaat over deze twee heikele punten, bestaat er verwarring en verstarring van standpunten. Daar kan misbruik van gemaakt worden en ontstaat vervolgens onnodige bureaucratisering. Het zorgt in elk geval niet voor minder zorgkosten en betere behandelingen. De wetgever kan helpen want zij stelt niet voor niets dat bewijslast dient uit te gaan van zorg conform stand van wetenschap én praktijk met als doel die patient. Zullen we accepteren dat meerdere wegen naar Rome leiden? Dan kunnen we van dat evidence beest een nuttig lief draakje maken, in plaats van een paarse krokodil….
