Samenwerken, niets is er zo gemakkelijk uitgesproken als “we gaan samenwerken”. Het is immers wel zo sociaal om aan te geven dat je echt wilt samenwerken om een bepaald project af te ronden of een doel te bereiken. We kennen natuurlijk allemaal die mensen die wel zeggen dat ze willen samenwerken, maar dan wel graag op jouw manier en niet op die van de ander. Ofwel… ja zeggen maar nee doen. Want echt samenwerken, dat is nog niet zo simpel, dat vergt toch ook iets van loslaten van je eigen overtuigingen, willen leren en openstaan voor die van de ander en samen nadenken over de toekomst.
En wij mensen vinden het nu eenmaal vaak moeilijk om dingen los te laten, dingen waar we jaren goed in bleken te zijn, hard aan hebben gewerkt of voor hebben doorgeleerd. En je weet immers ook nog niet wat je er voor terugkrijgt….
Toenemende samenwerking
En toch, gelukkig maar, werken we binnen en buiten organisaties veel samen. Sterker samenwerking lijkt nog meer van deze tijd dan ooit en is niet meer begrensd binnen juridische entiteiten en organisaties. De digitalisering maakt het mogelijk, de snelheid van maatschappelijke en technologische ontwikkelingen vraagt het en er is zelfs een politieke wenselijkheid in de vorm van de participatiemaatschappij, omdat we nu eenmaal niet alle maatschappelijke issues op het conto van de overheid kunnen schuiven.
Samenwerken vraagt meer dan regels
Samenwerken, het is een werkwoord en soms is het ‘hard werken’ om met elkaar de goede richting te bepalen en bovenal vast te houden. Onze hoogleraar Ferry Koster gaf het in zijn oratie begin 2016 al mooi aan. Bij samenwerken gaat het om drie zaken: hiërarchie, en de mate waarin samenwerking vanuit posities wordt afgedwongen, de markt: de economische omstandigheden die ertoe noodzaken dat partijen de samenwerking opzoeken en last but not least het vertrouwen dat er toe bijdraagt dat sommige mensen/partijen nu eenmaal beter en liever met elkaar samenwerken dan anderen.
Ik voeg daar graag nog een extra dimensie aan toe. Je kunt samenwerken totdat je een ons weegt, volgens alle rationele regels, maar dat is nog geen garantie voor succes. Als we het aantal fusies zien dat op papier tot grote successen zou leiden maar in the end niet dat bracht wat op de tekentafel beloofd werd is al duidelijk dat het om meer gaat. Het gaat immers ook om meer zachte factoren als commitment, passie en plezier. Hoeveel mensen en partijen ik in mijn bescheiden loopbaan al niet tegengekomen ben. Soms zoekend naar een uitweg, oplossing voor hun organisatie, vereniging, of propositie. Soms blindgestaard, soms gewoonweg boos op een overheidsbeslissing of een concurrent. Juist dan kan samenwerken helpen. Samen over de eigen grenzen heen kijken en naar nieuwe perspectieven zoeken, nieuwe allianties. En dan ineens blijken er partijen te zijn die met jouw vraagstuk wel aan de slag zouden willen, daar een heel creatieve kijk op hebben. Daarvoor open staan wordt dan leuk, samen werken aan een nieuw perspectief en kijken naar een win-win voor alle partijen. Niet alleen voor jezelf maar voor alle stakeholders.
Soms best een beetje moeilijk, maar eigenlijk heel gewoon en vooral leuk als het lukt.
