Duurzaam ondernemen is met de komende Europese wetgeving hot topic. Het draait niet meer alleen om winst maken, maar ook om waarde creëren voor de maatschappij en het milieu. Wat betekenen deze opkomende Europese wetgevingen voor verenigingen en leden? Welke rol kan een vereniging hier in pakken? En welke uitdagingen en kansen brengt dit met zich mee?
Voor brancheverenigingen zijn met name de CSRD en de CSDDD van belang. De CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) is een Europese richtlijn die grote bedrijven verplicht om uitgebreide rapportages te maken over hun duurzaamheidsprestaties. Dit omvat de impact op het milieu, sociale aspecten en governance. Het doel van deze wetgeving is om transparantie en vergelijkbaarheid te vergroten waardoor bedrijven verantwoording afleggen over hun bijdrage aan duurzaamheid. De CSDDD (Corporate Sustainability Due Diligence Directive) is een wetgeving die zich richt op de verantwoordelijkheid van bedrijven binnen hun hele waardeketen. Bedrijven moeten onderzoek doen naar en rapporteren over de impact van hun activiteit op mensenrechten, milieu en maatschappij. Dit geldt voor bedrijven zowel binnen als buiten Europa.
Belang brancheverenigingen
Beide wetgevingen zijn voornamelijk gericht op grote bedrijven. Doordat deze bedrijven informatie moeten verzamelen van hun leveranciers en partners, raken deze wetgevingen ook het mkb. Brancheverenigingen kunnen het voortouw nemen door de richtlijnen begrijpelijk te maken voor hun leden en ondersteuning te bieden waar nodig. Momenteel geldt de verplichte verslaglegging alleen nog voor beursgenoteerde bedrijven met een bepaalde omzet, maar uiteindelijk zal er een keteneffect ontstaan. Dan zullen brancheverenigingen hier ook mee te maken gaan krijgen en wellicht een grotere rol in kunnen gaan spelen.
TOPic table Duurzaamheidswetgeving
Op 29 mei organiseerde Wissenraet Van Spaendonck een TOPic table over duurzaamheidswetgeving. Vertegenwoordigers van brancheorganisaties en verenigingen, certificatie instellingen, certificatieschema’s in de voedingsmiddelenindustrie, experts op het gebied van Conscious Business en verenigingsmanagers kwamen samen om de impact van deze richtlijnen te bespreken en te verkennen welke mogelijkheden er voor hun achterban zijn. Met deze brede expertise aan tafel was er meer dan genoeg kennis en ervaring om met elkaar in gesprek te gaan over de kansen en uitdagingen van duurzaamheidswetgeving.
Gebrek aan kennis
De grootste uitdagingen waar verenigingen op dit moment tegen aanlopen zijn gebrek aan kennis over specifieke wetgeving, de complexiteit en de kosten van duurzame maatregelen. Deze uitdagingen kunnen leden ontmoedigen in de overgang naar een duurzamere organisatie. Daarover ontstond een discussie tussen de deelnemers. Hoe kunnen verenigingen hun leden hier het beste in ondersteunen? Moet je dwingende maatregelen opleggen? Specifieke afspraken maken voor de hele branche? Of juist focussen op workshops en trainingen?
Eén ding is wel zeker: juist door complexe kwesties aan te pakken en tools te ontwikkelen, kun je als vereniging of brancheorganisatie een relevante bijdrage leveren. Door een proactieve rol aan te nemen en duidelijke richtlijnen te bieden, maak je duurzaamheidswetgevingen behapbaarder en help je de hele branche vooruit.
Stellingen
Tijdens de TOPic table kwamen uitdagende stellingen aan bod over de rol van verenigingen bij duurzaamheidswetgeving:
- Intrinsieke motivatie
Is intrinsieke motivatie genoeg om te voldoen aan de eisen van een duurzame toekomst? Natuurlijk is het belangrijk dat organisaties zelf gemotiveerd zijn om duurzamer te werken. Er zijn organisaties die vanuit een Conscious Business-mentaliteit werken, waarbij ze beseffen dat ‘écht succes’ niet alleen draait om winst en groei, maar ook om de impact op de wereld om hen heen. Deze bedrijven worden gedreven door een missie die verder gaat dan alleen financiële doelen.
Maar alleen hierop vertrouwen? Dat is volgens de deelnemers niet voldoende. Er zijn nog genoeg organisaties die (nog) geen Conscious Business-mentaliteit naleven, maar meer compliance denken. Door het invoeren van wet- en regelgeving creëert de overheid een gelijker speelveld en versnellen ze de overgang naar een duurzame samenleving. Beide aspecten zijn volgens de deelnemers nodig om écht een verschil te maken. - Kans of valkuil?
Volgens de deelnemers biedt de nieuwe Europese regelgeving rondom duurzaamheid een waardevolle kans om zowel het milieu als innovatie in de branche te bevorderen. Door verplichting op te leggen, in plaats van vrijwillige deelname, ontstaat er een gelijker speelveld waar alle bedrijven aan dezelfde eisen moeten voldoen. Dit stimuleert meer aandacht voor het milieu én voorkomt ook dat bedrijven zich alleen maar focussen op de minimale naleving van de regels.
Toch werd één zorg duidelijk: dit ‘compliance denken’ kan bedrijven doen afleiden van hun diepere missie: het creëren van een duurzame impact op lange termijn. Bedrijven die zich alleen richten op naleving riskeren kortetermijndenken, terwijl organisaties die trouw blijven aan hun missie mogelijk nieuwe businessmodellen ontwikkelen. - De rol van een branchevereniging
brancheverenigingen spelen een belangrijke rol in het ondersteunen van organisaties bij het naleven van nieuwe duurzaamheidseisen, stellen de deelnemers van de TOPic table. Een goed voorbeeld hiervan is de houtbranche, waar PEFC, het wereldwijde onafhankelijke keurmerk voor duurzaam beheer van bossen en bomen buiten het bos, een belangrijke rol speelt.
Verenigingen, zoals PEFC, bieden niet alleen individuele ondersteuning, maar werpen ook een toekomstgerichte blik op de komende Europese regelgeving. Zo is het binnen de houtbranche verplicht om een PEFC-certificaat te hebben, wat dus garant staat voor het gebruik van duurzaam hout. Dit soort certificeringen helpt bedrijven om op de lange termijn aan duurzaamheidseisen te voldoen.
VNO-NCW
De deelnemers kregen ook meer inzicht in hoe je vanuit Nederland invloed kunt uitoefenen op de regelgeving die in Europa wordt ontwikkeld. Door samen te werken met organisaties (zoals VNO-NCW) kun je als vereniging of brancheorganisatie je jouw stem laten horen in het proces van de regelgeving. Dit geeft de kans om op te komen voor de belangen van jouw branche én zorgt ervoor dat duurzaamheidswetgevingen realistisch en haalbaar blijven voor leden. Tijdens de TOPic table werd duidelijk dat proactief zijn belangrijk is om deel te nemen aan dit proces en daarmee een bijdrage te leveren aan een duurzame toekomst voor de hele branche.
