In 2025 staat de cao-onderhandeling opnieuw hoog op de agenda. De arbeidsmarkt blijft in beweging en dat vraagt om actuele en goed onderbouwde afspraken over arbeidsvoorwaarden. Wat zijn de belangrijkste trends, uitdagingen en aandachtspunten bij het onderhandelen over een nieuwe cao in 2025? In dit artikel zetten we het voor je op een rij.
Wat is een cao-onderhandeling precies?
Een cao-onderhandeling is het proces waarin sociale partners – doorgaans werkgeversorganisatie en een of meerdere werknemersorganisaties – afspraken maken over de arbeidsvoorwaarden binnen een sector of organisatie. Deze afspraken worden vastgelegd in een collectieve arbeidsovereenkomst (cao). Het doel is het scheppen van heldere kaders waarbinnen werkgevers en werknemers functioneren.
Wie zitten er aan tafel bij een cao-onderhandeling?
Een cao-onderhandeling wordt gevoerd door vertegenwoordigers van beide kanten:
- Een werkgeversorganisatie vertegenwoordigt de belangen van werkgevers binnen een branche.
- Vakbonden (werknemersorganisaties) die de belangen van werknemers vertegenwoordigen
Afhankelijk van de sector kunnen ook ondernemingsraden, juristen of externe adviseurs aanschuiven om specifieke thema’s toe te lichten.
Welke arbeidsvoorwaarden zijn er?
Tijdens een cao-onderhandeling komen verschillende soorten arbeidsvoorwaarden aan bod. We maken doorgaans onderscheid tussen primaire, secundair en tertiaire arbeidsvoorwaarden.
- Primaire arbeidsvoorwaarden zijn de basisafspraken. Denk aan salaris, werktijden, overwerkvergoedingen en vakantiedagen. Deze vormen het fundament van de cao en zijn vaak het startpunt van de onderhandelingen.
- Secundaire arbeidsvoorwaarden zijn aanvullend en richten zich bijvoorbeeld op scholing, pensioenregelingen, mobiliteitsbudgetten, thuiswerkvergoedingen en hybride werkafspraken. Deze voorwaarden worden steeds belangrijker in het aantrekken en behouden van personeel.
- Tertiaire arbeidsvoorwaarden zijn minder tastbaar, maar minstens zo belangrijk. Ze gaan over werkcultuur en beleving op de werkvloer. Denk hierbij aan waardering, ontwikkelmogelijkheden, diversiteit & inclusie, werkgeluk en autonomie. Hoewel ze vaak niet expliciet worden vastgelegd in de cao, spelen ze wel degelijk een rol in het bredere HR-beleid.
Trends die cao-onderhandelingen in 2025 beïnvloeden
De arbeidsmarkt is continu in beweging. En dat heeft ook invloed op hoe cao-onderhandelingen in 2025 gevoerd worden. Dit zijn de belangrijkste ontwikkelingen:
1. Krapte op de arbeidsmarkt
Door het tekort aan personeel is de druk op werkgevers om aantrekkelijke voorwaarden te bieden groter dan ooit. Tijdens cao-onderhandelingen vertaalt zich dat in hogere looneisen, meer flexibiliteit en extra aandacht voor werkgeluk en ontwikkeling.
2. Focus op duurzame inzetbaarheid
Werknemers willen zich blijven ontwikkelen en langer gezond kunnen werken. Werkgeversorganisaties en brancheverenigingen erkennen dit belang en nemen steeds vaker afspraken over opleiding, vitaliteit en werk-privébalans op in de cao.
3. Toename van maatwerk
Cao’s worden steeds minder ‘one size fits all’. Brancheverenigingen zien dat maatwerkafspraken, zoals keuzebudgetten of persoonlijke ontwikkelpaden, de aantrekkelijkheid van de sector kunnen vergroten. Cao-onderhandelingen krijgen daardoor een complexer karakter.
Hoe bereid je je voor op een cao-onderhandeling?
Een goede voorbereiding is heel belangrijk. We lichten drie belangrijkste stappen uit:
- Analyseer je huidige arbeidsvoorwaarden. Welke regelingen zijn er nu en waar zit ruimte voor verbetering? Onze Arbeidsvoorwaarden benchmark biedt waardevolle inzichten in hoe jouw voorwaarden zich verhouden tot die van andere organisaties in je sector en daarbuiten.
- Stel realistische doelen. Wat wil je bereiken met de nieuwe cao? Formuleer duidelijke doelstellingen en onderbouw ze met data over bijvoorbeeld personeelsverloop, tevredenheid en marktontwikkelingen.
- Ken de belangen van de andere partij. Begrip voor elkaars positie vergroot de kans op een constructieve cao-onderhandeling. Zorg dat je weet wat er leeft bij werknemersorganisaties en wees transparant over je eigen beweegredenen.
Ga goed voorbereid de cao-onderhandeling in
Wil je optimaal voorbereid de cao-onderhandeling ingaan? Met onze Arbeidsvoorwaardenbenchmark krijg je helder inzicht in relevante trends en ontwikkelingen binnen jouw branche. Met inzicht in de trends en ontwikkelingen in jouw branche sta je sterker aan de onderhandelingstafel.
