Foresighting biedt meer voorbereidings- en handelingstijd
Inleiding op het thema foresighting met Wijnand van Unen, directeur Wissenraet Van Spaendonck
Hoewel de methodiek ‘foresighting’ al decennia bestaat en wordt toegepast door grote bedrijven, is de kracht ervan relatief onbekend binnen verenigingen, stichtingen en keurmerken. Wissenraet Van Spaendonck, dé partner voor samenwerkingsverbanden, maakt foresighting toegankelijk voor deze samenwerkingsverbanden.
Tekst: Hennie van de Kar-Vervooren
Belang van foresighting
Wijnand van Unen, directeur bij Wissenraet Van Spaendonck, vertelt waarom er juist nu aandacht nodig is voor de inzet van foresighting bij collectieven. “De samenleving verandert steeds sneller. Meer dan voorheen is het – ook voor verenigingen – noodzakelijk om te overzien wat eraan kan komen om zo de eigen opdracht beter te vervullen. Foresighting is een hulpmiddel om naar die snel veranderende toekomst te kijken en met diezelfde snelheid mee te veranderen.”
Foresighting versus forecasting
Foresighting is een gestructureerde manier om vanuit gebeurtenissen die je in de toekomst voorziet terug te kijken naar het nu. Met behulp van deze contextanalyse, bepaal je wat er nu nodig is om als organisatie proactief te ondernemen. Niet te verwarren met forecasting. Hierbij verloopt het proces net andersom. Daarbij gebruik je gegevens uit het verleden om vooruit te kijken.
Maken van een contextanalyse
Met foresighting wordt naar de toekomst kijken een continu proces. Dit in plaats van dat je eens in de drie a vijf jaar je strategie herijkt. Foresighting gebruikt voor het maken van een specifieke contextanalyse het DESTEP-model. Dit model omvat zes dimensies om naar een samenleving te kijken: demografisch, economisch, sociaal, technisch, ecologisch en politiek.
Meer voorbereidings- en handelingstijd
Een fictief voorbeeld verduidelijkt het nut van foresighting. In dit voorbeeld wordt een zoetwatertekort voorspeld over drie jaar. Wat is de impact van deze gewijzigde omgevingscontext op een branchevereniging voor ranjaproducenten? Welke acties moeten zij ondernemen? Juist omdat elke ranjaproducent met ditzelfde issue zit, is het slim om zo’n groter vraagstuk collectief te onderzoeken. Wijnand van Unen: “Je bedenkt welke mogelijke scenario’s werkelijkheid zouden kunnen gaan worden. En waar raken deze scenario’s een organisatie en haar leden? Door niet af te wachten tot het zover is, ontstaat voor individuele leden binnen een bepaalde branche meer voorbereidings- en handelingstijd.”
Denken in scenario’s
Wissenraet Van Spaendonck maakt foresighting technisch beschikbaar voor gebruik in het MKB en in collectieven als verenigingen. Enerzijds door mensen uit de diverse werkorganisaties die de besturen van samenwerkingsverbanden ondersteunen, op te leiden om dit proces te begeleiden. Anderzijds ontwikkelen de developers van de afdelingen Development en Datascience van Van Spaendonck een schaalbaar systeem voor het MKB en voor samenwerkingsverbanden. De inzet van AI-modellen (Artificial Intelligence, als ChatGPT) maakt het mogelijk om specifiek te modelleren voor een bepaalde branche. Dit levert voor die specifieke branche mogelijke toekomstscenario’s op. Door dit ‘vooruitdenkproces’ met hulp van techniek geautomatiseerd te laten plaatsvinden, wordt eerder zichtbaar welke drivers of change eraan komen voor die branche of sector.
Foresighting voor het MKB en voor collectieven
Het innovatieproces om foresighting beschikbaar te maken voor verenigingen is eind 2022 begonnen. Wissenraet Van Spaendonck heeft verenigingen betrokken in de ontwikkeling en toetst nog voor de zomer 2023 het prototype. De verwachting is dat in het najaar het systeem beschikbaar kan worden gesteld.
Betaalbaar en schaalbaar instrument voor verenigingen
Wijnand: “Met foresighting voor verenigingen voegen we een betaalbaar instrument toe aan de toolbox van verenigingen. Door deze methodiek schaalbaar en toepasbaar te maken voor collectieven, kunnen zij extra toegevoegde waarde bieden aan hun leden. Immers als een vereniging als collectief meer zicht heeft op grote toekomstige ontwikkelingen (denk aan tekorten die gaan ontstaan) en deze kennis deelt met de leden, versterkt dit de positie van de vereniging en wordt de waarde van het lidmaatschap vergroot. Uiteraard blijven de individuele leden zelf bepalen wat zij met deze kennis in hun dagelijkse praktijk doen. Maar ‘onweten’? Dat kan niet meer. Wie besluit om niets met deze kennis te doen, kiest daar bewust voor.”
Meer weten over de mogelijkheden van Foresighting voor jouw vereniging? Mail naar Lars Baartmans, Business Developer: l.baartmans@vanspaendonck.nl
