Een verkorte versie van dit artikel van Carmen de Jonge is zaterdag 26 januari in het FD geplaatst onder de titel “Verrijk loonstrook met meer dan alleen fiscale gegevens”
De eerste salarisbetalingen van het nieuwe jaar zijn aangebroken en diverse partijen buitelen weer over elkaar heen om als eerste het verschil met vorig jaar te duiden. Zijn cao’s voldoende gestegen, hoe vallen fiscale maatregelen uit en dan nog alle consequenties die volgen uit andere kabinetsmaatregelen. Denk aan de zorg en pensioenpremies. Voor de gemiddelde werknemer is dat meestal abracadabra; Die kijkt wat er van bruto naar netto overblijft.
De oproep de “loonstrook” duidelijker te maken, is er één die al langer doorklinkt. Robin Fransman van de Argumentenfabriek heeft het zelfs over een Eerlijke Loonstrook, alsof er ook een oneerlijke loonstrook zou zijn. Toch heeft hij wel een punt; de som van alle toeslagen, bijtellingen, aftrekposten met onbegrijpelijke afkortingen leidt tot een netto loon van € 2.300 voor de werknemer en tot loonkosten van € 5.400 voor de werkgever. Dat is vrijwel niet te begrijpen en de loonstrook zoals we die kennen draagt daar ook niet aan bij. Robin Fransman zag zich destijds gesteund door VNO, immers het inzicht dat werkgevers op meerdere manieren bijdragen aan eventuele pech en een spaarpotje voor later, zou het begrip voor de contractuele arbeidsrelatie kunnen verbeteren. Een motie van Weyenberg en Wiersma om werk te maken van de eerlijke loonstrook van vorig jaar is beantwoord met een net briefje dat er maar eens naar pilots gekeken moest worden. Softwareleveranciers, salarisverwerkers en de belastingdienst weer aan zet?
Maar voor welk probleem vragen we hen een oplossing te bedenken. En welke heer denken we daarmee dan weer te dienen? Een eerlijke loonstrook is de vraag om meer inzicht, en die is terecht, maar eigenlijk gaat het om veel meer.
Overheid, werkgevers en werknemers zijn al jaren druk doende met zaken als duurzame inzetbaarheid, persoonlijke ontwikkelbudgetten en het mogelijk maken van cafetariamodellen, veelal strandden deze bij het MKB omwille van de complexiteit en vooral administratief gedoe. De tijd echter, dat we voor ingewikkelde levensloopvraagstukken langs de afdeling personeelszaken moesten is voorbij. De moderne digitaliseringsmogelijkheden zouden de werknemer van nu toch in staat moeten stellen om iedere maand direct inzicht te krijgen in een eigen opleidingsbudget. En de werknemer in staat stellen om keuzes te maken in scholing-, loopbaan- of ontwikkelingsplannen van de sector en de werkgever. Te vaak zien we CAO partijen en ook O&O fondsen met mooie initiatieven, die echter maar een deel van de werkgevers, en dito werknemers bereiken. Dat kan beter en geeft de werknemer tenminste echt het stuur in handen.
De maandelijkse berichtgeving dat er weer een “loonstrook” klaar staat zou geen afkortingentabel moeten bevatten met onbegrijpelijke zaken die alleen de fiscalist nog begrijpt, maar verrijkt moeten worden met relevant nieuws voor diegene waarvoor de loonstrook ooit bedoeld was: De werknemer! Niet alleen je verlof en je zorgverzekering regelen via je eigen werknemers app, maar ook je scholing direct boeken. Zo stellen we alle werkenden in Nederland ook direct in staat zelf aan de slag te gaan met de eigen loopbaan en inzetbaarheid. Wie weet gaan we van een spaarloonregeling misschien wel eens echt naar een eigen leerrekening. En dat kan de overheid voor alle partijen, en vooral de werknemer, best een beetje makkelijker maken.
Dit opiniestuk is een reactie op het artikel “Loonstrook zoekt lezer” van maandag 21 januari, gepubliceerd door het FD.